خانه اولی‌ها عطای وام ۱.۲۸ میلیاردی مسکن را به لقایش می‌بخشند

کیانوش گودرزی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره اقدام اخیر بانک مسکن در برداشتن دو مورد از محدودیت‌های وام اوراق اظهار کرد: هر نوع برنامه و اقدامی که بتواند در بهبود شرایط بازار مسکن و افزایش توان متقاضیان خرید کمک کند خوب است و باید تقدیر شود. اما سال‌هاست که وام‌های خرید مسکن در ایران اثرگذاری خود را در بازار ملک از دست داده است. علت آن هم بالا رفتن شدید قیمت خانه است که باعث شده تناسب بین میزان تسهیلات و قیمت مسکن از بین برود.

وی افزود: در هشت سال گذشته قیمت مسکن در تهران بیش از ۱۸۰۰ درصد رشد داشته است. اردیبهشت سال ۱۳۹۶ قیمت هر متر خانه در تهران ۴.۵ میلیون تومان بوده که طبق آخرین آمار رسمی به ۸۸.۵ میلیون تومان رسیده است. البته استناد ما به آمار رسمی است که مرداد سال گذشته رقم ۸۸.۵ میلیون تومان را نشان داد و برخی برآوردهای غیررسمی نشان می‌دهد که هم‌اکنون قیمت مسکن در تهران به ۱۱۴ میلیون تومان در هر متر مربع رسیده است. اگر این عدد درست باشد یعنی قیمت مسکن در پایتخت طی هشت سال گذشته ۲۴۰۰ درصد افزایش داشته است.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک با بیان اینکه منابع مالی همگام با رشد قیمت مسکن افزایش نداشته است گفت: در حال حاضر هیچ یک از وام‌های عرضه شده توسط نظام بانکی به خانه‌دار شدن متقاضیان خرید مسکن منجر نمی‌شود. عملا زوجین خانه اولی نمی‌توانند از طریق تسهیلاتی مثل اوراق تسه، مسکن مورد نیاز خود را خریداری کنند.

گودرزی درباره برداشتن شرط سن بنا و پرداخت وام دو نفره به تمامی افراد خانواده تاکید کرد: هم‌اکنون اوراق تسهیلات مسکن (تسه) بانک مسکن بالاترین سقف را در مقایسه با سایر تسهیلات مسکن مثل مسکن روستایی یا وام نهضت ملی دارد. اما با وام یک میلیارد و ۲۸۰ میلیون تومانی اوراق نیز تنها می‌توان ۱۱ متر مسکن در شهر تهران خریداری کرد. هر برگ ۵۰۰ هزار تومانی آن را هم باید بیش از ۱۰۰ هزار تومان خریداری کرد. از طرف دیگر اقساط این وام ماهیانه حدود ۲۷ میلیون تومان است که باعث شده بسیاری از خانوارها عطای دریافت این وام را لقایش ببخشند.

وی با بیان اینکه سیستم بانکی باید برای افزایش قدرت خرید متقاضیان مسکن ابزارهای متنوعی ارائه دهد گفت: نظام بانکی باید در طراحی الگوی مسئولیت اجتماعی اهتمام بیشتری داشته باشد. لازم است تا ارائه تسهیلات ویژه، خدمات ویژه و حمایت از اقشار پایین در دستور کار نظام بانکی باشد. از طرف دیگر بنگاهداری بانک‌ها و خرید املاک به قصد سودآوری باعث ایجاد اختلال در بازار مسکن شده است. یعنی سیستم بانکی نه تنها کمکی به متقاضیان خانه اولی نمی‌کند بلکه با سوداگری در بازار ملک، به التهابات بازار مسکن دامن می‌زند.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران در بیان راهکار برای کمک به متقاضیان خرید مسکن گفت: اولین قدم آن است که تورم کنترل شود. تورم مزمن و طولانی تمامی ارکان اقتصاد را از کارکرد می‌اندازد. در گام دوم دولت و مجلس باید در ساخت مسکن برای اقشار متوسط و پایین اقدام کنند. تولید مسکن می‌تواند در هر دو بخش استیجاری یا ملکی باشد. نظام بانکی هم ابزارهای متنوع‌تری را در اختیار متقاضیان قرار دهد.

گودرزی با بیان اینکه ناترازی بانک‌ها از عوامل اصلی ایجاد تورم در ایران است بیان کرد: بانک‌ها نگاه صرف به سطوح اقتصاد ایران را کنار بگذارند. یکی از این بخش‌ها بازار مسکن است که اولا بانک‌ها باید از دخالت خود در این بازار دست بردارند. دوما با ارائه تسهیلات بلندمدت با نرخ سود پایین کمک کنند تا مردم بتوانند خانه‌دار شوند. در حال حاضر برخی کشورهای توسعه‌یافته وام‌های ۳۰ ساله مسکن با سود کمتر از یک درصد به مردم می‌دهند. در حالی که وام اوراق مسکن در ایران ۱۲ ساله و نرخ سود آن ۲۲.۵ درصد است. مجموع سود و اصل این وام بعد از ۱۲ سال به سه میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان می‌رسد. این نوع بانکداری باعث شده تا روز به روز بر تعداد مستاجران افزوده شود و نظام بانکی نه تنها نقش تعدیل کننده وضعیت بازار مسکن را ندارد بلکه همانطور که گفتم به التهابات آن دامن می‌زند.

بنابراین گزارش بانک مسکن در روزهای اخیر اعلام کرد که محدودیت مربوط به سال ساخت ساختمان حذف شده و از این پس، اعطای این تسهیلات فارغ از قدمت بنا امکان‌پذیر است. قبلا تسهیلات صرفا به واحدهای با عمر بنای کمتر از ۳۰ سال تعلق می‌گرفت. در تصمیمی دیگر، امکان پرداخت تسهیلات خرید مسکن تا سقف تسهیلات زوجین به بستگان با مصادیق «پدر و فرزند»، «مادر و فرزند»، «خواهر و برادر»، «خواهر و خواهر» و «برادر و برادر» فراهم شده است.