کارآمد خبر: به نظر می رسد با صرف 1.5 میلیارد دلار منابع صرفه‌جویی سوخت حاصل از اسقاط خودروهای فرسوده، می‌شد حدود 10 میلیون خودرو دیگر را اسقاط کرد، اما در عمل تنها 505 هزار خودرو از 1403 و 1404 اسقاط شده‌اند که حدود 10 درصد از آلایندگی کشور را کاهش داده است.

مسأله خودروهای فرسوده و آلایندگی ناشی از آن‌ها در سال‌های اخیر به یکی از دغدغه‌های اصلی مسئولان و کارشناسان محیط زیست تبدیل شده است. با وجود برنامه‌ها و وعده‌های متعدد، روند اسقاط خودروهای فرسوده کند بوده و سهم قابل توجهی از منابع صرفه‌جویی سوخت بابت اسقاط خودرو به این حوزه اختصاص نیافته است.

میرمحمدی، نماینده کمیسیون بهداشت مجلس، اعلام کرده که طی 8 ماه گذشته حدود 6 میلیارد لیتر بنزین وارد کشور شده است و این میزان می‌توانست صرف تسریع اسقاط خودروهای فرسوده شود. به نظر می رسد با صرف 1.5 میلیارد دلار منابع صرفه‌جویی سوخت حاصل از اسقاط خودرو، می‌شد حدود 10 میلیون خودرو دیگر را اسقاط کرد، اما در عمل تنها 505 هزار خودرو از  1403 و 1404 اسقاط شده‌اند که حدود 10 درصد از آلایندگی کشور را کاهش داده است.

سؤال مهم اینجاست: این 1.5 میلیارد دلار کجا رفته؟

بررسی ها نشان می‌دهد که بخش زیادی از این منابع به مصارف جاری دولت و هزینه‌های سازمان‌ها اختصاص یافته و صرف پروژه‌های محیط زیستی یا اسقاط خودروهای فرسوده نشده است. به عبارت دیگر، منابعی که قانوناً باید به اسقاط خودروهای فرسوده و کاهش آلایندگی بازگردد، در عمل برای هزینه‌های عملیاتی، حقوق و دستمزد، و مخارج جاری نهادهای دولتی و شهرداری‌ها مصرف شده است.

کارشناسان معتقدند که این عدم تخصیص مناسب بودجه باعث شده روند اسقاط خودروهای فرسوده کند و ناکارآمد باشد و اثرات مثبت صرفه‌جویی سوخت بر کاهش آلایندگی و سلامت مردم نمایان نشود. آنها تأکید می‌کنند که با شفاف‌سازی هزینه‌کرد منابع، تخصیص مستقیم بودجه صرفه‌جویی سوخت به پروژه‌های اسقاط و خودروهای کم‌مصرف، و اعمال مالیات صنایع آلاینده برای حمایت از کاهش آلایندگی، می‌توان این مشکل را رفع کرد.